Wereldwijd zijn windmolens op land al een bekend fenomeen. Nu en de komende jaren staan we voor een ontwikkeling van een enorme toename van windmolens op zee.
Met windenergie op zee maken we direct grote stappen in het overgaan naar 100% duurzame energie. Windenergie op zee zou misschien wel 50% van onze totale elektriciteitsvoorziening kunnen dekken.
Zo’n 20 jaar geleden hadden tegenstanders van windmolens het over de capaciteit van een bromfietsmotortje en dat windenergie nooit een substantiële bijdrage zou kunnen hebben aan onze stroomvoorziening. De tegenstanders van duurzame energie, die beweerden dat windmolens weinig produceren en dat tegen zeer hoge kosten, hebben geen gelijk gekregen. Nu met windenergie op zee kunnen grote hoeveelheden schone stroom geproduceerd worden tegen lage kosten. De technologie en innovatie gaan bovendien nog steeds voorwaarts, dit zorgt voor nog meer productie per geïnvesteerde euro.
Waar het op land mogelijk is om één of enkele windmolens te plaatsen, is het voor wind op zee noodzakelijk om grote parken te plaatsen. Met name de aansluiting op het elektriciteitsnet is een kostbare zaak en de kosten moeten op vele molens worden afgeschreven.
Moeten er geen bakken subsidie naar windmolens op zee?
De tenders voor windenergie op zee die nu worden uitgeschreven zijn zonder subsidie. Voor de bouw, onderhoud en productie is er dus geen subsidie meer nodig!
Er zijn diverse redenen waardoor de toekomstige windparken op zee zonder subsidie kunnen. Onder andere:
- Een goede infrastructuur en goede voorbereide vergunningsverlening van de overheid.
- Steeds meer ervaring van de bouw van windparken op zee en daardoor innovatie.
- De lage rentestanden en overbodig materieel van de olie- en gasindustrie op de Noordzee, zijn uiteraard ook belangrijke factoren voor de kostprijsreductie van de bouw van windparken.
Waarom niet alle molens naar zee?
Laten we eerst vaststellen dat de overgang van onze samenleving, gedreven op fossiele brandstoffen, niet zomaar te vervangen is door 100% schone energie. Het is geen sinecure om de overgang te maken naar een geheel duurzame samenleving, daarom zullen we alle zeilen moeten bijzetten om over te gaan naar een economie die voorzien wordt van 100% duurzame energie.
Bij zeer hoge windsnelheden worden molens uit veiligheidsredenen stilgezet. Omdat het op zee over het algemeen harder waait, gebeurt het een paar keer per jaar dat de molens moeten worden afgeschakeld. Windmolens op land draaien dan vaak op vol vermogen en kunnen dan deze vermindering van de stroomproductie opvangen. Zo kan het in de praktijk gebeuren dat op het moment van zeer zware storm (Windkracht 11) op de Noordzee, er een windkracht 6 in de provincie Limburg staat, waar de molens daar dan op vol vermogen draaien.
Het is van essentieel belang dat duurzame productie over heel Europa wordt verspreid om zo een meer gebalanceerde productie te realiseren.
Capaciteitsfactor wind op zee
Windmolens plaatsen en onderhouden op zee is duurder dan windmolens op land. Het voordeel van windmolens op zee, is dat het daar gemiddeld vaker en harder waait. Een windmolen draait niet altijd op 100% vermogen. De gemiddelde capaciteitsfactor op zee bedraagt ongeveer 40%. Op land bedraagt deze ongeveer 24%. Op zee ligt de productie van stroom met windmolens met hetzelfde vermogen dus een stuk hoger.
De capaciteitsfactor wordt helaas regelmatig misbruikt door tegenstanders van windenergie. De capaciteitsfactor van bijvoorbeeld een gemiddelde auto in Nederland bedraagt nog geen 3%. De brandstof voor windmolens (wind) is gratis. Het doel is om zoveel mogelijk schone kWh te produceren tegen een zo laag mogelijk tarief per Kilowattuur voor een langere periode.
Bestaande en geplande windparken op zee.
Financiële risico’s van windenergie op de Noordzee
Omdat Projecten op zee met flinterdunne marges worden gecalculeerd, om zo de tenders zonder subsidies te kunnen winnen, kleven er wel risico’s aan dat een project niet gerealiseerd kan worden. Het bedrijf dat de vergunning wint voor een kavel op zee, waar windmolens mogen worden gebouwd, moet het project ook realiseren, anders volgt er een forse boete vanwege het niet nakomen van de overeenkomst.
Enkele financiële risico’s van het realiseren van windparken op zee zijn onder andere:
- De rentes stijgen, zodat de financieringskosten oplopen.
- Nu beschikbaar materiaal wordt weer ingezet door olie-industrie.
- Oneerlijk concurrentie door bijvoorbeeld forse subsidie kerncentrales.
- Er komt geen reële CO2 marktprijs.
- Lage stroomprijzen als er flinke productie is.
Werkgelegenheid en materialen
De windmolenparken zullen de gas en olie boorplatformen en productieplatformen op den duur vervangen. Met behulp van omscholing kunnen de werknemers die in de fossiele offshore industrie werken aan de slag in de schone offshore windindustrie.
Onderhoudsmaterialen zoals schepen kunnen worden aangepast, om zo gebruikt te worden in de offshore windindustrie.
Als in de toekomst de molens zijn afgeschreven, wie betaalt dan de opruimkosten?
Voordat de bouw van een windmolenpark start, moet de winnaar van de vergunning al bankgaranties aan de overheid verstrekken. De exploitant van het windpark moet bij het stopzetten van de productie van het windpark alle opruimkosten zelf betalen. Om zeker te zijn dat de exploitant na vele jaren dit ook gaat doen, vraagt de overheid bij in gebruik name van een windpark op zee om een bankgarantie van maar liefst € 120.000,- per opgestelde Megawatt (MW) vermogen.
Burger participatie van windenergie op zee
Steeds meer burgers kunnen ook financieel profiteren van de energierevolutie, door met elkaar een duurzaam project te realiseren, zoals een windmolen op land bouwen of een zonnepark aan leggen. Door de noodzakelijke grootte van een windpark op zee is dit met een klein groepje burgers veel moeilijker te realiseren. Doch is het niet onmogelijk. Indien de vele windmolen- en energie-coöperaties de handen ineenslaan, dan zouden burgers mee kunnen gaan doen (in een consortium) aan de bouw van een groot windmolenpark op zee.
Conclusie
Windenergie op zee is een belangrijke speler in de energierevolutie. Zeker in Nederland met de relatief ondiepe Noordzee voor de kust wordt wind op zee waarschijnlijk de grootste duurzame stroomleverancier. Nederland kan met een goede thuismarkt van windenergie op zee wereldwijd een sterke speler blijven en worden en er ook zo economisch van profiteren. Windenergie op zee zorgt voor een betaalbare en de zeer noodzakelijke energierevolutie. Energy in en Energy uit is niet altijd in balans. We weten dat systemen moet kunnen koppelen. Het blijft nog even puzzelen en studeren maar elke fossiele brandstof die wordt uitgespaart telt. En ja, niet iedereen is het hiermee eens.
Kaart windmolenparken https://map.4coffshore.com/offshorewind/
Bron: Olino